Sparen en beleggen

Er zijn grofweg twee manieren om uw geld te laten groeien: sparen en beleggen. Sparen is veilig maar u wordt er niet rijk mee. Sterker nog, uw spaargeld verliest waarschijnlijk aan koopkracht. Beleggen is vaak een beter alternatief. Want beleggen levert doorgaans meer op dan sparen. En beleggen hoeft niet risicovol of moeilijk te zijn.

Sparen

Sparen is veilig in de zin dat uw inleg niet minder kan worden. Als u duizend euro inlegt krijgt u die duizend euro in beginsel ook weer terug wanneer u die opvraagt. Alleen als de bank waar u spaart failliet gaat kunt u (een deel van) uw inleg kwijt zijn. Maar dan is er nog het depositogarantiestelsel dat spaartegoeden tot een bedrag van € 100.000 per persoon garandeert. Als een echt grote bank failliet zou gaan is het de vraag of dit opgebracht kan worden, maar in beginsel is uw spaargeld tot € 100.000 verzekerd.

Omdat u in beginsel uw inleg altijd terugkrijgt, wordt sparen gezien als een veilige manier om geld te laten groeien. Veilig is prettig. Maar heeft ook een nadeel. Namelijk dat de rente die u op uw spaargeld krijgt meestal laag is. Risico en rendement gaan immers hand in hand. De grafiek laat de gemiddelde spaarrente in Nederland sinds 1950 zien. De hoge spaarrente in de jaren '70 en '80 van de vorige eeuw is uitzonderlijk. Door de eeuwen heen is de spaarrente meestal niet meer dan een paar procent geweest.
Als de spaarrente (na belastingheffing) lager is dan de inflatie - zoals nu het geval is - verliest uw spaargeld aan koopkracht. U kunt er dan in de toekomst minder mee kopen dan nu. Sparen is dus niet risicovrij. Bij sparen loopt u het risico dat uw spaargeld aan koopkracht verliest. Vindt u behoud van koopkracht belangrijk dan is sparen misschien wel risicovoller dan beleggen.

Het is altijd verstandig om in ieder geval een klein bedrag op een spaarrekening te hebben staan. Ongeacht de hoogte van de spaarrente en het mogelijke koopkrachtverlies. Bijvoorbeeld om onvoorziene uitgaven te kunnen bekostigen. Maar verder is het vaak beter om te beleggen. Vooral met geld dat u voor een wat langere periode opzij kunt zetten.

Bij beleggen gaan rendement en risico hand in hand. Veel of weinig risico - het kan allebei. U heeft het helemaal zelf in de hand.

Beleggen

Bij beleggen koopt u effecten zoals aandelen of obligaties. Aandelen keren dividend uit en obligaties keren rente uit. Aandelen en obligaties hebben een prijs (koers) die kan stijgen of dalen, afhankelijk van vraag en aanbod. Uw rendement bestaat dus uit de rente- of dividendinkomsten (altijd positief) en de verandering van de koers (die winst of verlies kan opleveren).

Beleggen gaat altijd gepaard met een zekere mate van risico. De waarde van beleggingen staat immers niet vast. Die kan stijgen maar ook dalen. Het is niet zeker dat u uw inleg altijd terugkrijgt. Tegenover het risico van beleggen staat echter de kans op een hoger rendement. Deze onzekerheid - een hoger risico maar kans op een hoger rendement - is wat beleggen onderscheidt van sparen. De grafiek laat zien wat een inleg van € 100 op 1 januari 1950 op een spaarrekening of belegd in aandelen of obligaties nu waard zou zijn. Hieruit blijkt duidelijk dat op lange termijn beleggen beduidend meer oplevert dan sparen.

Beleggen hoeft niet risicovol te zijn

Hoewel beleggen altijd gepaard gaat met een zekere mate van risico (waardeschommelingen) is het van belang om te realiseren dat niet alle beleggingen even risicovol zijn. Bij sommige beleggingen is het risico groter dan bij anderen. Zo is een breed gespreide portefeuille van kortlopende obligaties uitgegeven door zeer kredietwaardige overheden en bedrijven relatief veilig. Het mogelijke (tussentijdse) verlies is beperkt. Bij andere beleggingen kunnen de (tussentijdse) verliezen veel groter zijn. Zo kunnen bijvoorbeeld aandelen, grondstoffen en minder veilige obligaties (van minder kredietwaardige instellingen en/of met lange looptijd) soms fors in waarde dalen. In de grafiek is dit ook duidelijk te zien. Obligaties en vooral aandelen schommelen meer in waarde - er zijn meer pieken en dalen - dan bij sparen.

Elke belegger dient voor zichzelf te bepalen met hoeveel risico hij wil beleggen. Veel of weinig risico - het kan allebei. U heeft dit helemaal zelf in de hand.